Kloosters, kloosterdorpen en kluizenaars

De beroemde berg Athos is een orthodoxe kloosterrepubliek op het meest oostelijke van de drie uitlopers van het schiereiland Chalkidiki. Athos is sinds 1923 een autonome republiek binnen de Griekse staat, vertegenwoordigd door een gouverneur en politiechef, maar zonder macht uit te oefenen. De patriarch van Constantinopel wordt beschouwd als het religieuze hoofd.

Tegenwoordig zijn er ongeveer 20 bewoonde kloosters op de berg Athos, die de landtong een mysterieuze aantrekkingskracht geven. De monniken leven hier geïsoleerd van de bewoonde wereld in hun eigen wereld.

In de oudheid werd de Heilige Berg beschouwd als een rots die de zeegod Poseidon tijdens de strijd van de reuzen op de reus Athos sloeg. De monniken daarentegen vertellen hun eigen legende over de oorsprong van het heiligdom:

De Heilige Moeder zou voor anker zijn gegaan in het gezelschap van St. John op weg naar Cyprus voor het heidense eiland Athos. Toen de Maagd aan land ging, vielen plotseling alle heidense beelden uiteen. Vervolgens zegende ze dit gebied en verklaarde dat geen enkele vrouw dit gebied ooit meer zou mogen betreden. De republiek staat vandaag de dag nog steeds bekend als de "Tuin van de Maagd".

Niemand weet precies wanneer de eerste monniken zich daar vestigden. Wat wel zeker is, is dat in de 4e/5e In de 15e eeuw waren er al kloostergemeenschappen of zogenaamde Lavra (kluizenaarskolonies) op de berg, waarvan het aantal gestaag groeide tot de 40e eeuw. Gedurende deze tijd zijn er berichten over ongeveer 25.000 kloosters met ongeveer 40.000-15 monniken die volgens strikte regels van de orde op de berg Athos leefden. Na deze hoogtijdagen in de 2.000e eeuw nam het aantal monniken gestaag af, zoals blijkt uit kleine verlaten hermitages en ruïnes van grotere complexen. Maar er waren altijd genoeg monniken over om het voortbestaan ​​van de kloosterrepubliek te verzekeren. Tegenwoordig wonen er meer dan 20 monniken op de berg Athos in 17 kloosters, waarvan XNUMX Grieks en één in het Servisch, Bulgaars en Russisch.

In de kloosters heerst de coenobe of gemeenschappelijke manier van leven, omdat hier alle activiteiten, zoals maaltijden, werk of liturgie, in de gemeenschap worden uitgevoerd. Vroeger was er ook de idioritmische manier van leven, waarbij elke monnik letterlijk zijn eigen ritme bepaalde. Deze monniken leefden in eenzame cellen, ze aten hun voedsel alleen (behalve op bepaalde jaarlijkse festivals) en mochten de dingen houden die ze hadden toen ze hun geloften deden. Ze hadden dus persoonlijke bezittingen waar ze naar eigen inzicht over konden beschikken. Haar bezit kwam pas na haar dood in het klooster. Deze broeders moesten in hun eigen onderhoud voorzien. de
De gemeenschap voorzag hen alleen van basisvoedsel (brood, wijn, olie). Naast de kloosters zijn er ook enkele hermitages en nederzettingen waar de monniken strikt geïsoleerd leven.

De regel vereist dat iedereen die monnik wil worden, zijn baard en haar laat groeien vanaf het moment dat hij lid wordt van Athos. Meestal zit het haar in een knot. Deze gewoonte is niet specifiek voor de berg Athos, omdat alle andere priesters in Griekenland ook lang haar in een knot hebben. De gewoonte om het haar te laten groeien gaat terug op de oude woestijntradities van de kluizenaars (monniken uit de vroegchristelijke tijd) die in strikte ascese leefden. Voor haar was het laten groeien van haar en baard een middel om haar breuk met het wereldse leven en de zuiverheid van haar ziel te tonen. Dit vroege model werd later de regel in het christelijke kloosterleven.

Het is niet eenvoudig om toegang te krijgen tot de berg Athos: vrouwen en kinderen mogen over het algemeen niet naar binnen. Mannen hebben een speciale vergunning nodig van het pelgrimsbureau, die moeilijk te verkrijgen is, die apart moet worden aangevraagd en niet aan iedereen wordt verleend, omdat de monniken slechts 10 niet-orthodoxe pelgrims per dag toestaan. In- en uitstappen is alleen toegestaan ​​over zee. Deze schijnbaar verouderde voorschriften zijn terug te voeren op de stier van keizer Constantijn Monomachus uit het jaar 1060, die tot op de dag van vandaag geldig is. Deze stier verbiedt niet alleen vrouwen en kinderen, maar ook eunuchen en vrouwelijke dieren om de berg Athos te betreden.

Deze mystieke wereld, die bestand was tegen de druk van de Turken, het Vaticaan en andere seculiere en religieuze machten, bestaat vandaag nog steeds als een overblijfsel uit een andere tijd, hier aan de rand van de beschaving - op de heilige berg Athos.